از آنجایی که اعتیاد به سمت زنانه شدن می رود ؛ با مرکز بستری ترک اعتیاد نگین همراه باشید تا در ادامه به بررسی موارد زیر در خصوص زنان و اعتیاد بپردازیم
- زنان کمتر از مردان الکل می نوشند و کمتر دارو های غیر قانونی استفاده می کنند .
- اخیراً افزایش تعداد زنان وابسته به مواد را داشته ایم که در سنین بارداری هستند.
- زنان معتاد بیشتر از مردان معتاد بیماری های روانی همراه دارند. که شایع ترین آنها افسردگی عمده است.
- زنان معتاد خیلی بیشتر از زنان غیر معتاد مورد سوء استفاده جنسی و روسپی گری قرار می گیرند...
- مصرف طولانی کوکائین و الکل تخمک گذاری را مهار کرده و سیکل های نا منظم ایجاد می کند لذا حاملگی قابل برنامه ریزی نیست. حاملگی نا خواسته ایجاد می شود و عوارض اعتیاد در این حاملگی ها بیشتر است چون مادر مدتی از حاملگی خود بی خبر است.
- زنانی که دردهای پیش از قاعدگی دارند مصرف مواد خود را در این دوره ها بالا می برند.
- بعلت عوارض مختلف ( فرهنگی . اجتماعی و... ) زنان تمایل به مصرف به تنهایی دارند.
- زنان معتاد نسبت به مردان مشکلات جسمی بیشتری دارند
- بیشتر از سایرین در معرض خطر بیماری های عفونی هستند.( ایدز ، بیمارهای منتقله از راه جنسی)
- زنان معتاد در خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات روانی هسستند( ناراحتی خلقی، اقدام به خود کشی، بیماریهای سایکوتیک، اضطراب، اعتماد به نفس پایین ، افسردگی ، کمبود مهارتهای تطابقی )
- زنان معتاد در روابط خود با شرکای جنسی غیر فعل تر از مردان معتاد بوده و تمایل بیشتری به طلاق دارند
- زنان معتاد بیشتر احساس تنهایی می کنند
- نسبت به مردان دوستان کمتری دارند
- 30 تا 50 درصد زنان معتاد با یک مرد معتاد زندگی می کنند
- زنان معتاد از لحاظ اقتصادی ضعیف تر شده و نیاز به حمایت آنها را به مردان وابسته تر میکند و این باعث گسترش فحشا می شود.
- تعداد زنان معتاد متأهل، بیش از دختران معتاد است.
- زنان برخلاف مردان به جهت نظارت بیشتر از سوی اعضای خانواده و خویشتن داری ذاتی، کمتر کارهای آسیب زا و خطرناک انجام میدهند، از این رو بین آمار زنان و مردان معتاد تفاوت معناداری وجود دارد. عامل اصلی این موضوع به اعتیاد همسر باز می گردد.
پیامدهای اعتیاد زنان
اعتیاد، موقعیت و منزلت اجتماعی فرد را تنزل میدهد و او را در نزد دیگران به عنوان فردی معرفی میکند که بی عاطفه، خودخواه، فاسد و دارای شخصیت نامتعادل و ناموزون است. اعتیاد، نظام خانواده را متلاشی مینماید، درآمد خانواده و جامعه را تقلیل میدهد و بخش قابل توجهی از آن را اتلاف می نماید. فرد معتاد نسبت به قوانین اجتماعی و دستورات دینی بی تفاوت میگردد و این مسأله، زمینة ارتکاب بسیاری از انحرافات را از سوی وی فراهم میکند. از این رو بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران و بسیاری از کشورهای دیگر، اعتیاد به مواد مخدر جرم تلقی می شود. اعتیاد زنان، آسیب های جبران ناپذیری را بر فرد، خانواده و جامعه وارد می سازد که برخی از این پیامدها در این مجال بررسی می شود.
الف) پیامدهای فردی
- ابتلا به بیماری های روانی
هرچند در اغلب موارد بیماری های روحی زمینه ساز اعتیاد زنان می باشد، اما چنانچه فرد قبل از اعتیاد، از سلامت روحی و روانی برخوردار باشد، اعتیاد می تواند موجب بروز بسیاری از بیماری های روانی باشد.
- ابتلا به بیماریهای جسمی
احتمال ابتلا به انفارکتوس عضله قلب، سکته مغزی و سرطان لثه و مثانه و سرطان دهانة رحم با مصرف سیگار و مواد مخدر در زنان افزایش مییابد.
استعمال مواد مخدر همچنین منجر به عوارض سوء در دوران حاملگی و یائسگی زود هنگام میشود و احتمال ناباروری و یا باروری دیرهنگام و سقط جنین را افزایش میدهد.
- ابتلا به بیماریهای جنسی
اعتیاد زنان آنها را برای تأمین هزینه مواد مخدر به روسپیگری و خودفروشی می کشاند، در نتیجه، اغلب آنان مبتلا به انواع بیماری های جنسی نظیر سفلیس، سوزاک و ایدز هستند.
ب) پیامدهای خانوادگی
- کاهش فرصت ازدواج دختران معتاد
اعتیاد می تواند مانع بزرگی در ازدواج دختران معتاد باشد؛ زیرا هیچ فردی راضی نمیشود چنین دختری را به عنوان مادر فرزندان خود انتخاب کند و اگر دختر معتادی بتواند از روی مکر و فریب، فردی را به خود جلب نموده و با او ازدواج کند، این ازدواج پایدار نخواهد بود. همچنین دختری که مادری معتاد داشته باشد، به جهت تنزل موقعیت و حیثیت خانوادگی کمتر مورد پذیرش اجتماعی جهت انتخاب و همسری می باشد.
- طرد از خانواده
زنان معتاد علاوه بر از دست دادن اعتبار و منزلت اجتماعی خود، از لحاظ عرف جامعه مورد قبول نیستند و طرد می شوند. این طرد همچنین از سوی خانواده فرد معتاد نیز صورت می گیرد،به جهت آنکه اعتیاد زنان معمولاً نشانه فروغلتیدن آنها در انواع رفتارهای ضداخلاقی می باشد. خانواده زنان معتاد، روابط عاطفی و انواع حمایت های خانوادگی را از آنان (به ویژه دختران) قطع می کنند و این مسأله آغاز مشکلات جدیدتر و خطرناک تر است.
- عدم ایفای نقش مادری
بیتردید اعتیاد مادر موجب میشود که دائماً به فکر رفع نیازها و وابستگیهای جسمانی و روانی خود باشد و نتواند وظایف مادری خود را به خوبی انجام دهد. فرزندان این خانواده از ابراز احساسات و عواطف مادری محرومند و ممکن است جذب کسانی شوند که به دروغ نسبت به آنها اظهار عشق و علاقه مینمایند. همچنین به جهت ارتباط مستمر مادر با فرزندان، میزان اثرگذاری او بر افکار، اخلاق و رفتار فرزندان بیش از پدر است، بنابراین تأثیرات منفی اعتیاد مادر بر دختران، مضاعف میباشد.
- فروپاشی خانواده
زن معتاد، نسبت به اعضای خانواده خود احساس مسئولیت نمیکند و همیشه نیازهای خود را برخواستههای آنها مقدم میدارد. ارتباط عاطفی او با اعضای خانواده بسیار سطحی و زودگذر است و در آلام آنها همدردی نمی نماید. هیچ یک از وظایف و نقش های خود را انجام نمی دهد، چنین رویه ای در نهایت منجر به درخواست طلاق از سوی مرد می شود. تحقیقات نشان می دهد تأثیر اعتیاد مادر در فروپاشی خانواده و قربانی شدن کودکان حتی از اعتیاد پدر بیشتر است. زیرا با اعتیاد مادر به عنوان رکن اصلی خانواده، نظم و انضباط خانواده برهم می خورد و در صورت زندانی شدن زن معتاد، معمولاً همسر وی ازدواج مجدد می نماید و اصولاً زندگی خانوادگی نابسامان می گردد.
- ایجاد نسل معتاد
یکی از امیال و آرزوهای هر خانواده، داشتن فرزندان سالم و تندرست است، از اینرو والدین تمام توان خود را برای دسترسی به این مطلوب به کار میگیرند، اما مادر معتاد در دوران بارداری، فرزندش را معتاد و ناقص می کند و با دست خود، از داشتن فرزند سالم محروم میشود و فرزندانی معتاد و بیمار تحویل جامعه میدهد. یافته های تحقیقاتی حاکی از آن است که به احتمال زیاد، نوزاد زنان معتاد از نظر فیزیکی غیرعادی بوده و دچار محرومیت میباشند. گاهی اعتیاد مادر نیز موجب اعتیاد و مسمومیت نوزاد می شود.
- عدم نظارت بر رفتار فرزندان
یکی از آثار اعتیاد، از میان رفتن نظم و انضباط و کنترل رفتار اعضای خانواده است. والدین معتاد، به جای اینکه افکار، اخلاق و رفتار فرزندان را کنترل کنند؛ اعمال و روابط آنها توسط سایر اعضای خانواده کنترل می شود و حتی از سوی فرزندان شماتت میشوند. در این شرایط فرزندان از آزادی بیشتری برخوردار بوده و در مقابل رفتارهای مختلف خود پاسخگو نیستند. در اغلب موارد، پسران (و اخیراً دختران) شبها را با گروه دوستان خود سپری می کنند و بدون اجازه و رضایت والدین به هر شهری که بخواهند مسافرت می کنند و هر گروهی را برای دوستی خود برمی گزینند و از هر راهی که بخواهند درآمد کسب کرده و هر طور بخواهند خرج می کنند، از این رو زمینه انحراف فرزندان دارای والدین معتاد به مراتب بیشتر است. در این خانوادهها فرزندان معمولاً ترک تحصیل نموده یا دچار افت تحصیلی میشوند.
- ارائه الگوی نامناسب رفتاری
در خانوادهای که مادر، معتاد میباشد، احترام متقابل بین افراد، جای خود را به نزاع و درگیری میدهد و در نتیجه فرزندان براساس ارزشها و هنجارهای موجود در جامعه پرورش نمی یابند، زیرا الگوهای مناسب رفتاری ندارند، همچنین به دلیل عدم روابط محبتآمیز با مادر، حاضر به پذیرش نصایح وی نیستند و رفتارهای خود را براساس خواسته خود تنظیم می کنند.
روابط عاطفی و روانی مادر با فرزندان، به دلیل اعتیاد آسیب می بیند و مصرف مواد مخدر برای وی اولویت می یابد. همین امر فرزندان را نیز به سوی اعتیاد، بزهکاری و رفتار ضد اجتماعی می کشاند.
- کاهش روابط فامیلی
یکی از نیازهای روانی انسان، روابط عاطفی و محبتآمیز با افراد دیگر است. بخش زیادی از این نیازهای انسانی به واسطه روابط میان اعضای خانواده و بخش دیگر، از طریق روابط میان این اعضا با سایر بستگان و دوستان حاصل میشود. عدم ارضای صحیح و کامل این نیاز موجب میشود تا در شخصیت افراد اختلالاتی ایجاد شود. اعتیاد والدین علاوه بر اینکه روابط بین اعضای خانواده را دستخوش اختلال میکند و فرزندان را از دریافت محبت و حمایت عاطفی محروم میکند، معاشرتهای سایر بستگان و آشنایان را کاهش می دهد. زیرا آنها از ارتباط با چنین خانوادهای احساس ناخرسندی، خطر و سرافکندگی میکنند، بنابراین اعتیاد موجب می شود تا از میزان حمایتهای خانوادگی و روابط فامیلی کاسته شود. این مسأله میتواند آسیبهای جدّی بر پیکر خانوادة معتاد وارد نماید.
- احتمال ابتلای اعضای خانواده به بیماری ایدز
مصرف مواد مخدر و عدم توجه به بهداشت شخصی، روسپیگری و ارتباط با افراد آلوده به ویروس HIV اغلب منجر به ابتلای فرد معتاد، به بیماری ایدز می شود و از آنجا که فرد معتاد در خانواده با همسر و فرزندان در ارتباط است، می تواند منشأ بروز بیماری در میان سایر اعضای خانواده باشد. مطابق آمار ارائه شده از سوی دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر، آمار تزریقیهای مبتلا به ایدز 16 هزار معتاد است.
ج) پیامدهای اجتماعی
- افزایش ارتکاب انواع جرائم علیه اموال و اخلاق
معتاد هر روز در معرض خطر ارتکاب جرم است. شایع ترین بزهکاری زنان معتاد، سرقت، حمل و نقل مواد مخدر و روسپیگری است. اعتیاد زنان حتی موجب می شود که جرائم زنان به الگوهای مردانه گرایش پیدا کند، میلر (1981) نشان می دهد که جرائم ارتکابی بین زنان مجرم معتاد و مجرمین غیر معتاد تفاوت دارد و جرائم زنان معتاد اغلب بر اساس الگوبرداری از مردان معتاد می باشد.