افزایش تعداد افرادی که مواد مخدر مصرف می کنند باعث شده است تا تعداد روانشناسان اعتیاد نیز رو به افزایش باشد. افرادی که دچار اعتیاد هستند و به مواد مخدر وابستگی پیدا کرده اند از دو جنبه جسمی و روحی باید مورد درمان قرار گیرند. استفاده مواد مخدر اغلب دارای جنبه های روانی است. افرادی که برای ترک اقدام می کنند اغلب به دلیل بیماری های روانی به سمت اعتیاد کشیده می شوند. یکی از دلایلی که باعث می شود افراد معتاد نتوانند اقدام به ترک کنند این موضوع است که نسبت به اعتیاد و پیشینه روانی خود آگاهی کافی را ندارند. این عدم آگاهی باعث می شود تا مصرف کننده به محض ورود به دنیای اعتیاد بیشتر از پیش در دام آن فرو رود. فردی که بدون آگاهی از آثار مواد مخدر به مصرف آن اقدام می کند ممکن است در ابتدا آن را درمانی برای بیمار های روحی و روانی خود بداند و با مصرف بیشتر آن احساس سرمستی و نشاط بیشتری داشته باشد. همین موضوع می تواند اهمیت نا آگاهی از مساله اعتیاد و پناه بردن به مواد اعتیاد آور برای فراموش کردن بیماری های روحی و روانی را مشخص کند. بسیاری از مشکلات روانی درمان نشده مانند اختلالات خواب، اعتماد به نفس پایین، مشکلات جنسی، افسردگی، مشکلات خانوادگی و اقتصادی و ... از جمله مسائلی هستند که ممکن است فرد را به سمت اعتیاد سوق دهند. روانشناس ترک اعتیاد می تواند با ریشه یابی کردن مشکلات روحی و روانی افراد به ترک آنان کمک کند. مراکز ترک اعتیاد حتما باید از یک روانشناس ترک اعتیاد استفاده کنند تا بتواند بیمار را به درک درستی از اعتیاد و خطراتی که برایش دارد آگاه کند. آن چه در انتخاب یک کلینیک ترک اعتیاد اهمیت دارد این است که به کادر درمانی آن از جمله پزشک متخصص، روانشناس، روانپزشک و مشاور بسیار توجه شود. کلینیک ترک اعتیاد نگین با دارا بودن روانشناسان حرفه ای و با تجربه، بیماران خود را از نظر روانی آنالیز می کنند و با تجویز پزشک، روانشناس و روانپزشک بهترین شیوه های ترک را برای او در نظر می گیرند.
نقش روانشناس در ترک اعتیاد
روانشناس ترک اعتیاد نقش بسزایی در ترک بیماران دارد. توانایی ذهنی بیمار نقش پر رنگی در اراده او برای ترک اعتیاد دارد. رسیدن به مرحله ای از توانایی ذهنی که فرد مصرف کننده بتواند علائم بیماری خود را بشناسد و برای آن تلاش کند توسط روانشناس امکان پذیر است. روانشناس ترک اعتیاد با ریشه یابی کردن مشکلات زمینه ای بیمار، سعی بر این دارد تا بتواند بیشترین نقش را در روند درمان بیمار داشته باشند. درمان غیر دارویی کاری است که روانشناسان برای فرد مصرف کننده انجام می دهند. این نوع درمان برای هر فرد متفاوت است اما اغلب حول موارد زیر انجام می شود:
- ریشه یابی کردن علل اعتیاد
- آگاه کردن مصرف کننده نسبت به اعتیاد و عوارض آن
- آگاه کردن مصرف کننده نسبت به ترک و عوارض آن
- ایجاد شوق و انگیزه در بیمار برای ترک
- دادن امتیاز برای ترک
- ارائه آموزش های صحیح
- حل مشکلات برای سازگاری با افراد و جامعه
- حفظ روحیه بیمار
- تشکیل جلسات با گروه های درمانی و ...
آشنایی مصرف کننده با افرادی که تجربه اعتیاد داشته اند و در حال ترک هستند و یا مدت هاست از زمان ترک آن ها می گذرد باعث می شوند که مصرف کننده دارای انگیزه بیشتری برای ترک بشود. در کنار روانشناس و کار هایی که برای بیمار انجام می دهد لازم است که فرد به توصیه های دکتر متخصص، روانپزشک و دیگر افرادی که در مجموعه ترک اعتیاد فعالیت دارند توجه کند. در واقع ترک اعتیاد را می توان یک کار گروهی تلقی کرد که علاوه بر اراده مصرف کننده، مرهون هماهنگی و تلاش یک تیم حرفه ای نیز هست.
جدول وظایف روانشناس در مراکز ترک اعتیاد
روانشناسان در مراکز ترک اعتیاد نقش بسیار مهمی در فرایند درمان و بهبودی افراد مبتلا به اعتیاد ایفا میکنند. وظایف اصلی آنها شامل موارد زیر است.
وظایف روانشناس |
توضیحات |
ارزیابی و تشخیص |
ارزیابی جامع از وضعیت روانی، جسمی و اجتماعی فرد، تشخیص نوع و شدت اعتیاد و شناسایی مشکلات همراه مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات شخصیتی. |
برنامهریزی درمان |
طراحی یک برنامه درمانی شخصیسازی شده بر اساس نیازهای فردی، شامل جلسات فردی، گروهی، خانواده درمانی و استفاده از تکنیکهای درمانی مختلف. |
رواندرمانی |
استفاده از روشهای رواندرمانی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT)، درمان بین فردی (IPT) و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) برای تغییر الگوهای فکری و رفتاری مرتبط با اعتیاد. |
مدیریت بحران |
کمک به فرد در مدیریت بحرانهای ناشی از ترک اعتیاد، مانند علائم ترک، وسوسهها و بازگشت مجدد. |
آموزش مهارتهای زندگی |
آموزش مهارتهایی مانند مدیریت استرس، حل مسئله، ارتباط موثر و ایجاد روابط سالم. |
حمایت خانواده |
ارائه مشاوره به خانواده فرد معتاد برای درک بهتر مشکل، حمایت از فرد در طول درمان و بهبود روابط خانوادگی. |
پیگیری و ارزیابی |
پیگیری پیشرفت درمان، ارزیابی نتایج و اصلاح برنامه درمانی در صورت نیاز. |
مشخصات روانشناس ترک اعتیاد خوب
یافتن یک روانشناس ترک اعتیاد متخصص و دلسوز، قدم بسیار مهمی در مسیر بهبودی و ترک اعتیاد است. روانشناس میتواند با ارائه راهکارهای درمانی مناسب، حمایت عاطفی و آموزشهای لازم به شما در غلبه بر وابستگی و ساختن زندگی جدید کمک کند. یک روانشناس ترک اعتیاد خوب باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
- مهارتهای ارتباطی قوی: این مهارت به او کمک میکند تا به طور دقیق، مشکلات و نیازهای بیماررا درک کرده و محیطی امن و قابل اعتماد برای بیان احساسات و افکار او ایجاد کند.
- توانایی همدلی و درک بیماران: همدلی یعنی توانایی درک احساسات و دیدگاههای دیگران به گونهای که انگار خود، آن احساسات را تجربه میکنیم. افراد مبتلا به اعتیاد اغلب احساسات پیچیدهای از جمله شرم، گناه، خشم و ناامیدی را تجربه میکنند. روانشناسی که بتواند این احساسات را درک کند، میتواند به افراد مبتلا کمک کند تا بر این احساسات غلبه کرده و بهبودی به دست آورند.
- تخصص و تجربه: روانشناسی که به طور تخصصی در زمینه اعتیاد آموزش دیده باشد، با انواع مختلف اعتیاد، عوامل موثر بر آن و روشهای درمان آشنا است.
- همدلی و صبر: روند درمان اعتیاد طولانی و پرفراز و نشیب است و ممکن است مراجعین در طول مسیر دچار نوساناتی شوند. روانشناسی که صبور و بردبار باشد، میتواند به مراجعین کمک کند تا انگیزه خود را حفظ کرده و به مسیر درمان ادامه دهند.
- بهروز بودن: روانشناسی که به دنبال پیشرفت و بهبود روشهای درمانی خود باشد، باید همواره از آخرین تحقیقات و یافتههای علمی در زمینه اعتیاد آگاه باشد. شرکت در دورههای آموزشی و کنفرانسها، به روانشناس کمک میکند تا دانش و مهارتهای خود را به روز نگه دارد.
- اخلاق حرفهای: رعایت اصول اخلاقی، از جمله محرمانگی اطلاعات مراجعین، یکی از مهمترین اصول کاری یک روانشناس است. مراجعین باید اطمینان داشته باشند که اطلاعات شخصی آنها به هیچ وجه فاش نخواهد شد. این اطمینان، به ایجاد یک رابطه اعتماد بین روانشناس و بیمار کمک میکند.
بهترین روانشناس ترک اعتیاد
در ایران روانشناسان متعددی با تخصص در ترک اعتیاد فعالیت میکنند که با بهرهگیری از روشهای نوین درمانی و تجربه موفق در درمان بیماران، به عنوان بهترینهای این حوزه شناخته میشوند. انتخاب بهترین روانشناس به عوامل مختلفی از جمله توصیه اطرافیان، جستجوی آنلاین و مشورت با پزشک یا مراکز درمانی بستگی دارد. برای انتخابی آگاهانه، بهتر است رزومه و تخصص روانشناسان مختلف را بررسی کرده و نظرات بیماران قبلی را مطالعه کنید.
مشاوره روانشناسی ترک اعتیاد چیست
مشاوره روانشناسی ترک اعتیاد، فرایندی است که در آن روانشناس با استفاده از روشهای رواندرمانی مبتنی بر شواهد، به فرد کمک میکند تا به اعتیاد به عنوان یک بیماری مزمن نگاه کرده و با تغییر باورها و رفتارهای ناکارآمد، به بهبودی پایدار دست یابد. این فرآیند شامل شناسایی عوامل محرک و ماشههای مصرف مواد، یادگیری مهارتهای جدید برای مقابله با استرس و وسوسه، تقویت عزت نفس و بهبود روابط بین فردی است.
در طول جلسات مشاوره، روانشناس با ایجاد یک فضای امن و حمایتگر، به فرد کمک میکند تا احساسات و تجربیات خود را به صورت آزادانه بیان کند، همچنین روانشناس با آموزش مهارتهای حل مسئله و مدیریت خشم، به فرد کمک میکند تا با چالشهای زندگی روزمره به صورت سازندهتر برخورد کند. با گذر زمان و تلاش مداوم، فرد معتاد میتواند به یک زندگی سالم و شاد بدون وابستگی به مواد بازگردد.
بهترین روانشناس ترک اعتیاد
روانشناس و دکتر ترک اعتیاد در زمان معاینه اولیه بیماران حضور دارند و سعی می کننند تا با جلسات روان درمانی و برگزاری تست های متفاوت روانشناسی، وضعیت بیمار را آنالیز کنند. برخی از تست های روانشناسی که در قبل از ترک و همزمان با آن توسط روانشناس انجام می شوند به روانشناس کمک می کند تا با شناخت بیشتری بیمار خود را درمان کنند. بهترین روانشناس ترک اعتیاد باید بتواند خدمات درستی را به بیماران خود ارائه دهد. این خدمات به شرح زیر هستند:
- مشاوره برای بستری شدن بیمار در مراکز ترک اعتیاد
- درمان معضلات روانی بیمار مانند استرس، وسواس، اضطراب و ...
- درمان روانشناختی و رفتاری
- تست های رفتاری و روانشناختی
- روان درمانی فردی
در کنار خدمات فردی که روانشناسان ترک اعتیاد ارائه می دهند، جلساتی برای روانشناسی گروهی با عنوان های خانواده درمانی، گروه درمانی و زوج درمانی نیز انجام می شود. بیمارانی که برای ترک اعتیاد پذیرش می شوند توسط روانشناس مشاوره می شوند و تست های متفاوتی از آن ها گرفته می شود.این تست ها مختص به نورولوژی و روانشناسی است و عبارتند از:
- روانشناسی شخصیت
- تست هوش
- نوروفیدبک
- بیوفیدبک
- RTMS
- تست عصب روانشناختی و ...