آمار مصرف تریاک

بررسی ما در کلینک ترک اعتیاد نگین نشان دهنده این است که، مصرف تریاک با وجود مخدرهای صنعتی و جدیدی که سالهاست وارد بازار شده، همچنان در صدر است. متاسفانه این روزها مصرف تریاک فقط دیگر به آقایان ختم نمی شود، خانم ها و کودکان نیز درگیر این بلای خانمان سوز شده اند. مصرف ماده مخدر فقط به ایران ختم نمی شود، طبق آمار سازمان ملل متحد 250 میلیون نفر در جهان مواد مخدر مصرف می کنند. طبق آمار ویپکی پیدا نیز، حدود 3 درصد از مردم ایران درگیر بیماری اعتیاد هستند که این تعداد حدود 2،800،000 نفر از جمعیت ما را تشکیل می دهد.

قیمت تریاک در ایران بسیار ارزان تر از کشورهای غربی است و به دلیل عدم رسیدگی مسئولین،این ماده مخدر بسیار راحت در هر شهر و خیابانی یافت می شود. بنابر یک گزارش رسمی از سوی دولت ایران، فقط در شهران تهران، روزانه 4 تن تریاک مصرف می شود. با توجه به این آمار و ارقام، مصرف سالانه تریاک در ایران را 450 تن تخمین زده اند.

تاریخچه صادرات تریاک از ایران

اولین صادرات گسترده تریاک از ایران به کشورهای دیگر، در دوره قاجار آغاز شد. این صادرات از 300 صندوق در سال شروع شد و در کمتر از 50 سال به سالی 10،000 صندوق رسید. سودی که از صادرات تریاک برای دولت حاصل شد، به حدی زیاد بود که آن ها اغلب زمین های مخصوص کشت مانند زمین کشت غلات، پنبه و ... را به کشت خشاش اختصاص دهند.

این کار باعث ایجاد یک قحطی بزرگ در سال های 1871 تا 1872 شد که تمام مردم را به زحمت و بیماری و حتی مرگ کشاند. بیشترین کشت تریاک در این سال ها، به ترتیب در شهرهای اصفهان، شیراز، بهبهان و کرمانشاه انجام می شد. زیرا این شهرها دارای بارندگی مناسب و نهرهای زیادی بودند.

کشور چین با خرید نیمی از تریاک ایران، اولین مقصد صادرات ایران بود. بریتینیا رتبه دوم و استبانبول هم رتبه سوم را در این جایگاه داشت. انگلیش بیشتر تریاکی که از ایران خریداری می کرد را به کشورهای دیگر صادر می کرد و کمی از آن را برای خود نگاه می داشت؛ که آن هم برای تولید کدئین بود.

بهترین تریاک ایران در شهر کرمان کشت و برداشت می شد؛ این تریاک که به «تریاک سناتوری» شهرت داشت، بسیار قوی بود.

قیمت تریاک برای ایرانی ها

به دلیل کشت زیاد تریاک در آن زمان و سود حاصل از آن، قیمت این ماده مخدر در خود کشور بسیار ارزان بود و به راحتی هم یافت می شد. کافی بود فرد برای تهیه تریاک مورد نیاز خود، به قهوه خانه محل سر بزند و علاوه بر خرید تریاک، یک استکان چای هم اشانتیون می گرفت! این ماده مخدر همیشه قیمت به صرفه تری نسبت به دیگر مخدرها داشته است و این یکی از دلایلی است که حتی این روزها هم تریاک بیشترین مصرف را در بین بیماران درگیر اعتیاد دارد.

قانون تجدید تریاک

تا قبل از سال 1289 هجری خورشیدی، هیچ قانونی برای تولید، خرید یا فروش و مصرف تریاک در ایران وجود نداشت، تا اینکه در دوران وزارت مرتضی قلی خان صنیع الدوله، این فرد بر آن شد تا نظم و قانونی به این موضوع بدهد. او لایحه ای با نام «تجدید تریاک» را به مجلس فرستاد تا با استفاده از تعیین مالیات بر روی درآمد حاصل از فرش این محصول و افزایش قیمت آن در داخل کشور، مصرف تریاک را در ایران کنترل کند. همچنین در این قانون افراد پس از مصرف تریاک، به ازای تحویل هر مثقال سوخته تریاک، سه شاهی دریافت می کردند. افراد هم ترجیح می دادند سوخته های خود را به دولت تحویل دهند و پولی کسب کنند؛ زیرا قرار بود پس از گذشت مدت زمانی، مصرف شیره تریاک ممنوع شود و از این مخدر فقط برای تولید دارو در داروخانه ها استفاده شود.

این لایحه هرقدر به فروشندان داخلی تریاک سخت می گرفت و هرساله مالیت آن‌ها را افزایش می داد، در عوض صادر کنندگان تریاک را تشویق می کرد و حتی آن ها را معاف از مالیات نیز کرده بود. به همین دلایل بود که ایران در سال های پایانی دوره قاجار، یکی از تامین کنندگان عمده تریاک در جهان محسوب می شد.

مصرف تریاک در ایران همچنان در صدر

از زمان قاجار تابحال قوانین زیادی برای رفع این مشکل وضع و انتشار شد. صادرات این محصول به دلیل هشدارهای زیاد سازمان ملل محدود شده است و اگر این روزها محموله ای از این کشور صادر شود، بصورت قاچاق است. ولی مصرف این ماده مخدر همچنان زیاد و نگران کننده است. با وجود مخدرهای دیگر، تریاک با مصرف بیش از 65% معتادان، همچنان رتبه نخست در مصرف را دارد. آمار بسیار نگران کننده ای که این روزها به گوش می رسد افزایش مصرف بانوان و حتی کودکان زیر 15 سال است که زنگ خطری برای جامعه حساب می شود.

یکی از دلایلی که به سختی می توان این آمار مصرف را کنترل کرد، هم مرز بودن کشورمان با افغانستان است. اغلب اوقات اگر مقصد ترانزیت های تریاک افغانستان کشور ما هم نباشد، باز هم از این کشور عبور و مرور می کنند.