سازمان قانون گذاری کنترل مواد اعتیادآور امریکا (CSA) مواد اعتیادآور به 5 دسته تقسیم می شوند که عبارتند از: مخدرها، آرامبخشها، محرکها، توهمزاها و آنابولیم استروئیدها. استفاده از این مواد به شدت اعتیادآور است و مشکلات جسمی و روحی فراوانی را به همراه دارد. اعتیاد به هریک از موادی که به آن ها اشاره کردیم، اثرات به خصوسی را بر فرد میگذارند و به همین دلیل شناخت انواع اعتیاد برای افراد و خانوادههای آنها بسیار ضرورت دارد. در ادامه انواع اعتیاد و علائم هریک را به طور دقیق بررسی می کنیم.
اعتیاد به آرامبخشها (Depressants)
مواد آرامبخش که به آن ها مواد کند کننده هم می گویند، سرعت فعالیت های مغز و اعصاب را کاهش می دهند و به طور مستقیم بر اعصاب مرکزی تأثیر می گذارند. این مواد با کند کردن یا مهار سرعت فعالیت های عصبی، احساس آرامش وتسکین را به فرد القا میکنند. مهمترین آرامبخشهای اعتیادآور عبارتند از: باربیتوراتها شامل فنوباربیتال، تیوپنتال، بوتال بیتال بنزودیازپین شامل آلپرازولام، دیازپام، کلونازپام، لورازپام، میدازولام الکل و گاما – هیدروکسی بوتیریک (GHB) از این داروها برای بهبود کیفیت خواب، درمان تشنج و کاهش اضطراب استفاده میشود و اعتیاد به آنها کرختی و افت رفتاری را در فرد معتاد به همراه دارد. تأثیر داروهای آرام بخش بعد از مدتی از بین می رود و بدن فرد به ناچار دز بالاتری از مواد را میطلبد. این روند تا جایی ادامه پیدا می کند که بدون حتی در برابر بالاترین دزهای مواد آرامبخش هم مقاوم می شود و به هیچ نحوی نمیتوان آن را آرام کرد.
اعتیاد به محرکها (Stimulants)
محرک ها دقیقا نقطه مقابل آرام بخش ها هستند؛ موادی که سرعت فعالیت های مغز و سیستم عصبی را افزایش می دهند. مصرف این مواد احساس نشاط، انرژی، تمرکز و هوشیاری مصاعف را برای مصرف کننده به همراه دارد. اعتیاد به محرکها بعد از مدتی مصرف کننده را درگیر خشم، احساسات دوگانه، پارانویا و بیقراری می کند. رایج ترین مواد محرک اعتیادآور که افرد زیادی را به دام اعتیاد کشانده عبارتند از: کوکائین، ال اس دی، کراک، آمفتامین، مت آمفتامین، اکستازی، نیکوتین و ...
اعتیاد به مخدرها یا مواد افیونی
مخدرها مواد ضد درد و خواب آوری هستند که با تأثیر بر گیرنده های عصبی اپیوئید تأثیر خود را می گذارند. مخدرها در مواد طبیعی همچون خشخاش یافت می شوند. مهم ترین مخدرها عبارتند از: تریاک، هروئین، کدئین، مرفین، فنتانیل، هیدروکودون و ...
اعتیاد به مواد استنشاقی
این دسته از مواد اعتیادآور، موادی هستند که شیوه مصرف آن استنشاقی است. موادی مانند رنگ، چسب، تینر، رقیق کننده رنگ، بنزین، جوهر خودکار، مارکر و ... این مواد از طریق ریه وارد جریان خون می شوند.
اعتیاد به کانابیسها
کانابیس دارویی مشتق از شاهدانه است که مواد اعتیادآوری همچون علف، وید، ماری جوانا، چرس، حشیش، سیگاری، بنگ و ... را شامل می شود. اعتیاد به این مواد اعتیادآور اثرات توهمزا را به همراه دارد و سیستم عصبی مرکزی را درگیر می کند.